آمار و دانستی‌ های زغال

صدها سال است که زغال گرمابخش خانه‌ها و چرخ‌دنده‌های صنعت بوده است. عمده زغال از چوب درختان بدست می‌آید و در تنورها سوزانده می‌شود تا بخار و گرما تولید کند، نیرویی که تمدن‌ها را به حرکت درآورده و زندگی بشر را دگرگون کرده است. خب حالا سراغ بررسی آمار و دانستی‌ های زغال می‌رویم.

اما زغال داستانی پرفراز و نشیب نیز دارد. از جنگل‌های انبوه که زمانی سرسبز و خرم بودند تا دودکش‌های کارخانه‌ها که غبار و دود را به آسمان می‌فرستند، زغال با تار و پود زندگی انسان در هم تنیده شده است. در این مقاله، سفری به دنیای زغال خواهیم داشت و به آمار و ارقام جالب، حقایق شگفت‌انگیز و تاریخچه پرفراز و نشیب این ماده ارزشمند می‌پردازیم. با ما همراه باشید تا زغال را از دیدگاهی جدید ببینید.

زغال در تاریخ بشر

استفاده از زغال توسط انسان به دوران ماقبل تاریخ باز می‌گردد. شواهد نشان می‌دهد که انسان‌های اولیه از زغال برای روشن کردن آتش، پخت و پز و گرم کردن غارها و پناهگاه‌های خود استفاده می‌کردند.

با گذشت زمان، کاربردهای زغال گسترش یافت. از آن در فلزکاری، سفالگری و سایر صنایع اولیه استفاده می‌شد. زغال همچنین به عنوان سوخت چراغ‌ها و بخاری‌ها مورد استفاده قرار می‌گرفت و نقش مهمی در زندگی روزمره مردم داشت.

با وجود پیشرفت‌های تکنولوژیکی و ظهور منابع انرژی جدید، زغال همچنان در برخی از کشورها به عنوان منبع انرژی مورد استفاده قرار می‌گیرد. با این حال، نگرانی‌های زیست‌محیطی و اجتماعی مرتبط با استفاده از زغال، منجر به افزایش تقاضا برای منابع انرژی پاک‌تر و پایدارتر شده است.

• 30,000 سال قبل از میلاد: شواهد نشان می‌دهد که انسان‌های اولیه از زغال چوب برای نقاشی روی دیوار غارها استفاده می‌کردند.
• 3750 سال قبل از میلاد: مصریان و سومریان از زغال چوب برای تولید برنز استفاده می‌کردند.
• 1000 سال قبل از میلاد: چینی‌ها از زغال چوب برای پخت و پز و گرمایش استفاده می‌کردند.
• قرن 18: استفاده از زغال در اروپا به عنوان سوخت برای موتورهای بخار به اوج خود رسید.
• قرن 20: با ظهور سوخت‌های فسیلی، استفاده از زغال کاهش یافت.
• امروزه: زغال چوب هنوز هم برای پخت و پز، کباب کردن، تولید مواد شیمیایی و تصفیه آب استفاده می‌شود.

آمار هولناک

سازمان جهانی حیات وحش در گزارشی تکان‌دهنده، به تشریح ابعاد هولناک نابودی جنگل‌های جهان به دست بشر پرداخته است. این گزارش حاکی از آن است که سالانه حدود 150 میلیون هکتار از جنگل‌های کره زمین، قربانی فعالیت‌های بی‌رحمانه انسانی می‌شوند. برای درک عمق این فاجعه، کافی است این رقم را با مساحت برخی از کشورها و پهنه‌های جغرافیایی مقایسه کنیم:

• مساحت ایران: حدود 1.648 میلیون کیلومتر مربع (معادل 164.8 میلیون هکتار)
• مساحت جنگل‌های ایران: حدود 12 میلیون هکتار (معادل 7.3 درصد از مساحت کل کشور)

باورنکردنی است که هر سال، مساحتی معادل 9.1 برابر کل جنگل‌های ایران (حدود 150 میلیون هکتار) به دلیل فعالیت‌های مرتبط با تهیه زغال، از بین می‌رود. این به معنای نابودی بی‌رحمانه ریه‌های زمین و به مخاطره افتادن حیات میلیون‌ها گونه گیاهی و جانوری است.

بخش قابل توجهی از این تخریب هولناک، به تولید زغال چوب اختصاص دارد. این فعالیت‌ها نه تنها باعث نابودی مستقیم جنگل‌ها می‌شوند، بلکه پیامدهای وخیم دیگری همچون آلودگی هوا، تشدید گرمایش زمین و سیلاب‌ها را نیز به دنبال دارند.

آمار ارائه شده توسط سازمان جهانی حیات وحش، زنگ خطری هولناک برای بشریت به شمار می‌رود. ادامه این روند نابودگر، نه تنها حیات کره زمین را به مخاطره می‌اندازد، بلکه پیامدهای ناگوار اجتماعی و اقتصادی را نیز به دنبال خواهد داشت. ضروری است که با اتخاذ تدابیر جدی و همکاری‌های جهانی، جلوی این فاجعه زیست‌محیطی گرفته شود.

ایران و زغال

استفاده از زغال در ایران سابقه‌ای دیرینه دارد و از دیرباز در مصارف مختلفی از جمله پخت و پز، گرمایش، آهنگری و تولید برخی صنایع دستی کاربرد داشته است. در دوره‌های باستانی، از زغال برای تولید فلزاتی مانند مس، برنز و آهن استفاده می‌شد و در دوران قرون وسطی، زغال به عنوان سوخت اصلی حمام‌ها و گرمخانه‌ها به کار می‌رفت.

تا پیش از ظهور وسایل گرمایشی نوین، زغال نقش مهمی در گرمایش خانه‌ها، به‌ویژه در مناطق سردسیر ایران ایفا می‌کرد. استفاده از زغال در قلیان و برخی از مراسم سنتی نیز رایج بوده است.

---

همچنین ببینید: زغال کربن پسته، گامی نوین در صنعت زغال

---

منابع تولید زغال در ایران

• جنگل‌ها، به ویژه جنگل‌های شمال و زاگرس، از مهم‌ترین منابع تولید زغال در ایران هستند.

متاسفانه، بهره‌برداری بی‌رویه از این منابع، به تخریب گسترده جنگل‌ها و پیامدهای زیست‌محیطی ناگواری منجر شده است.

• علاوه بر جنگل‌ها، از ضایعات کشاورزی و باغداری مانند پوست پسته و گردو برای تولید زغال فشرده استفاده می‌شود. که خوشبختانه با بکارگیری زغال های صنعتی جدید یا همان زغال فشرده که از پوست پسته و خاک اره و موارد مشابه ساخته می‌شود، تا حد زیادی می‌توان جلوی قطع درختان و از بین بردن جنگل ها را گرفت.

با روی کار آمدن زغال فشرده علاوه بر جلوگیری از تخریب محیط زیست و درختان، از مزایا بسیار با ارزشی نسبت به زغال سنتی که از چوب درختان بدست می‌آید، بهره مند می‌شویم که در ادامه بیشتر با مزایا زغال فشرده آشنا می‎شویم.

دانستنی‌های جالب درباره زغال

دانستن  حقایق جالبی که درباره زغال در ادامه بیان خواهیم کرد، می‌تواند به درک بهتر ما از این ماده کهن و نقش آن در تاریخ، فرهنگ و زندگی بشر کمک کند.

• اولین بار حدود 30 هزار سال پیش از زغال در نقاشی‌های غاری استفاده شد. این کشف نشان می‌دهد که انسان‌ها از دیرباز از زغال به عنوان ابزاری برای خلاقیت و بیان هنری استفاده می‌کردند.
• زغال نقش مهمی در تاریخ بشر ایفا کرده است و تا به امروز نیز کاربردهای فراوانی دارد. از زغال در موارد مختلفی مانند سوخت، ماده اولیه تولید دارو، نقاشی و حتی تصفیه آب استفاده می‌شود.
• در بسیاری از فرهنگ‌ها، زغال به عنوان نمادی از تاریکی، مرگ و دنیای زیرین شناخته می‌شود. این نمادگرایی در اساطیر، افسانه‌ها و هنر بسیاری از ملل دیده می‌شود.
• در برخی از افسانه‌ها، از زغال برای دفع ارواح شیطانی و جادوگران استفاده می‌شود. این باور بر اساس این ایده است که زغال می‌تواند تاریکی و نیروهای منفی را دفع کند.
• در نقاشی‌ها و مجسمه‌های باستانی، اغلب از زغال برای به تصویر کشیدن تاریکی و غم استفاده می‌شود. رنگ سیاه و بافت خشن زغال، آن را ابزاری مناسب برای خلق آثار هنری با مضامین غم‌انگیز و تیره و تار می‌کند.

کاربردهای متنوع

زغال از دیرباز به عنوان منبع انرژی و سوخت در صنایع مختلف مورد استفاده قرار گرفته است. اما کاربردهای زغال به همین جا ختم نمی‌شود. این ماده ارزشمند در زمینه‌های مختلفی کاربرد دارد از جمله:

1- پخت و پز

زغال به عنوان سوختی سنتی و کهن در پخت و پز، جایگاهی ویژه دارد. از ذغال در منقل‌ها، باربیکیوها و اجاق‌های چوبی استفاده می‌شود و طعمی دودی و دلنشین به غذا می‌بخشد که مورد پسند بسیاری از افراد است.

2- گرمایش

در ادوار گذشته، زغال به عنوان منبع اصلی گرمایش خانه‌ها به کار می‌رفته است. گرمای مطبوع و ماندگار زغال، در فصول سرد سال، آسایش و رفاه ساکنین را به ارمغان می‌آورده است. امروزه نیز از زغال در بخاری‌ها و شومینه‌ها برای گرمایش استفاده می‌شود و حس نوستالژیک و صمیمی گذشته را زنده نگه می‌دارد.

3- تولید فلز

در صنعت فلزکاری، زغال نقشی حیاتی ایفا می‌کند. از زغال چوب به عنوان منبع حرارت در کوره‌های ذوب فلز برای تولید فلزاتی نظیر مس، برنز و آهن استفاده می‌شود. به واسطه قدرت حرارتی بالا و پایداری زغال، فرآیند ذوب فلز با کیفیتی مطلوب و بازدهی مناسب انجام می‌پذیرد.

4- تصفیه آب

زغال فعال، نوعی از زغال با ساختاری متخلخل، به دلیل برخورداری از خاصیت جذب کنندگی بالا، در تصفیه آب و حذف آلاینده‌ها از آن به کار می‌رود. این ماده ارزشمند، قادر است طیف وسیعی از آلاینده‌ها، از جمله مواد شیمیایی، سموم و فلزات سنگین را از آب جدا کرده و آن را برای آشامیدن و مصارف دیگر تصفیه نماید.

5- مواد شیمیایی

زغال چوب به عنوان ماده اولیه در تولید طیف گسترده‌ای از مواد شیمیایی، نقشی اساسی ایفا می‌کند. از زغال در تولید موادی نظیر باروت، شیشه و صابون استفاده می‌شود و در صنایع مختلف کاربرد فراوان دارد.

6- پزشکی

در حوزه پزشکی، از زغال فعال به عنوان جاذب سموم و برای تصفیه خون در موارد مسمومیت استفاده می‌شود. قدرت جذب بالای زغال فعال، سموم و مواد مضر را به خود جذب کرده و به دفع آنها از بدن کمک می‌کند و در نجات جان بیماران مسموم نقشی حیاتی ایفا می‌کند.

---

مقاله مرتبط، کلیک کنید: ویژگی‌های زغال قلیانی با کیفیت

---

7- هنر

زغال، ماده‌ای یگانه و کاربردی در عرصه هنر به شمار می‌رود. از زغال به عنوان ماده اولیه برای خلق آثار بدیع در نقاشی، طراحی و خوشنویسی استفاده می‌شود. هنرمندان با استفاده از زغال، آثاری ظریف، زیبا و ماندگار خلق می‌کنند و به واسطه این ماده اصیل، خلاقیت و ظرافت طبع خود را به نمایش می‌گذارند.

8- کشاورزی

در صنعت کشاورزی، از زغال به عنوان اصلاح کننده خاک برای ارتقای کیفیت خاک و افزایش حاصلخیزی آن استفاده می‌شود. زغال با بهبود زهکشی خاک، به رشد بهتر گیاهان و افزایش راندمان محصولات کشاورزی کمک می‌کند و نقشی اساسی در تامین امنیت غذایی ایفا می‌کند.

9- صنعت

زغال در صنایع مختلف، از جمله ریخته‌گری، آهنگری و تولید فیلتر، کاربردهای فراوانی دارد. خواص منحصر به فرد زغال، مانند استحکام، پایداری و قدرت جذب بالا، آن را به ماده‌ای ایده‌آل در این صنایع تبدیل کرده است.

10- تفریح

زغال نقشی تفریحی و سرگرم‌کننده نیز در زندگی انسان ایفا می‌کند. از زغال در قلیان و همچنین برای روشن کردن آتش در کمپینگ و پیک نیک استفاده می‌شود و لحظات شاد و خاطره‌انگیزی را برای افراد رقم می‌زند.

11- لوازم آرایشی

در طیف وسیعی از لوازم آرایشی از زغال و کربن استفاده می‌‌شود. کربن فعال، قابلیت جذب بسیار بالایی دارد. به همین دلیل در محصولات آرایشی مخصوصا کرم های روشن کننده و پاک کننده های صورت برای جذب چربی اضافی پوست و از بین برنده لکه استفاده می‌شود. همچنین در ماسک های صورت و صابون ها نیز در محصولات متنوعی به کار گرفته می‌شود.

زغال فشرده

زغال فشرده، که به نام‌های زغال چینی، زغال صنعتی و زغال قالبی نیز شناخته می‌شود. طبق یک دسته‌بندی کلی می‌توان زغال فشرده را در دو نوع اصلی جای داد که عبارتند از: زغال فشرده خاک اره‌ای و زغال فشرده خاک زغالی. هر کدام از این محصولات از ویژگی‌های مخصوص به خود برخوردار شده‌اند و مواد و ترکیبات و فرایند تولید آن‌ها نیز اندکی با یکدیگر متفاوت است.

خاک اره یکی از مهمترین مواد اولیه تولید زغال فشرده است. تولید کنندگان برای ساخت زغال‌های فشرده از نوع خاک اره‌ای به مواد و ترکیباتی از قبیل پوست گردو، خاک اره، ضایعات چوب و…. نیاز دارند. هر کدام از این مواد از خصوصیات ویژه‌ای برخوردار شده‌اند و برای انتخاب آن‌ها باید نکات و شرایط خاصی در نظر گرفته شود.

مواد اولیه مورد نیاز و روش تولید زغال فشرده خاک زغالی اندکی با روش تولید و مواد و ترکیبات مورد استفاده در فرایند تولید زغال خاک اره‌ای متفاوت است. به گونه‌ای که تولید کنندگان برای ساخت زغال خاک زغالی از موادی از قبیل خرده زغال استفاده می‌کنند. خرده زغال‌هایی که به روش سنتی تولید شده‌اند.

مزایای زغال فشرده

زغال فشرده مزایای متعددی دارد که آن را به یک انتخاب ایده‌آل برای مصرف کنندگان و طرفداران محیط زیست تبدیل می‌کند. از جمله:

دوستدار محیط زیست

زغال فشرده از ضایعات چوبی مانند خاک اره، پوست گردو و چوب‌های ضایعاتی ساخته می‌شود و برای تولید آن نیازی به قطع درختان نیست. این امر به حفظ جنگل‌ها و جلوگیری از فرسایش خاک کمک می‌کند.

کاهش آلودگی هوا

زغال فشرده در مقایسه با زغال معمولی، دود و گازهای گلخانه‌ای کمتری تولید می‌کند. این امر به بهبود کیفیت هوا و کاهش آلودگی محیط زیست کمک می‌کند.

استفاده از منابع تجدیدپذیر

ضایعات چوبی که برای تولید زغال فشرده استفاده می‌شوند، منابع تجدیدپذیر هستند. این به معنای آن است که این منابع می‌توانند به طور طبیعی دوباره پر شوند و تمام نشوند.

سوخت پاک

زغال فشرده در هنگام سوختن تقریباً بدون دود و بو است. این امر آن را به یک انتخاب ایده‌آل برای پخت و پز و گرم کردن فضا در محیط‌های داخلی و خارجی تبدیل می‌کند.

گرمای زیاد

زغال فشرده گرمای زیادی تولید می‌کند و برای پخت و پز، کباب کردن و گرم کردن فضا ایده‌آل است.

ماندگاری بالا

زغال فشرده به دلیل تراکم بالا، ماندگاری طولانی‌تری نسبت به زغال معمولی دارد. این به معنای آن است که شما برای گرم کردن یا پخت و پز به زغال کمتری نیاز دارید.

قیمت مناسب

زغال فشرده در مقایسه با سایر سوخت‌ها مانند زغال معمولی و گاز، قیمت مناسب‌تری دارد.

استفاده آسان

زغال فشرده به راحتی روشن می‌شود و نیازی به مواد اولیه اضافی مانند مایع آتش‌زا ندارد.

ظاهر زیبا

زغال فشرده در اشکال و اندازه‌های مختلفی تولید می‌شود که می‌تواند به زیبایی محیط شما بیافزاید.

انواع مختلف زغال

علاوه بر زغال فشرده که در نوشتار پیشین به آن پرداخته شد، طیف متنوعی از زغال‌ها وجود دارند که هر یک مشخصات و کاربردهای منحصر به فرد خود را دارا می‌باشند. در ادامه به شرح برخی از متداول‌ترین انواع زغال می‌پردازیم:

1- زغال معمولی

این نوع زغال که از چوب درختان گوناگون تهیه می‌شود، رایج‌ترین نوع زغال در بازار است. از مزایای آن می‌توان به قیمت ارزان و سهولت دسترسی اشاره کرد. با وجود این، تولید دود و بو و همچنین سرعت سوختن بالا از معایب این نوع زغال به شمار می‌رود.

2- زغال بریکت (خاک اره‌ای و خاک زغالی)

در حال حاضر زغال فشرده جایگزین بسیار مناسبی برای زغال سنتی محسوب شده و میزان مصارف آن نیز روز به روز در حال افزایش است. این زغال آسیبی به محیط زیست وارد نکرده و حرارت و ماندگاری بالای آن هم قابل توجه است‌ زغال فشرده محصولی بدون بو و گاز بوده و از نظر اقتصادی مقرون به صرفه و مناسب است.

این نوع زغال از به دو نوع زغال فشرده خاک اره‌ای و زغال فشرده خاک زغالی معرفی می‌شود که در قسمت زغال فشرده توضیح داده شد.

چند نمونه از زغال فشرده:

•  زغال کربن پسته

زغال کربن پسته نوعی زغال است که از پوست پسته فرآوری شده و به عنوان یک جایگزین ایده‌آل برای زغال‌های سنتی و زغال نارگیل شناخته می‌شود. این نوع زغال با مزایای منحصر به فردی که دارد، تجربه ‌ای متفاوت از زغال را به ارمغان می‌آورد.

•  زغال نارگیل

ماده اولیه زغال نارگیل، پوسته نارگیل است. تولید دود و بوی بسیار ناچیز و طعم ملایم به غذا، از جمله مزایای بارز این نوع زغال به شمار می‌آید. علاوه بر این، زغال نارگیل از عمر طولانی برخوردار بوده و برای مصارف کباب‌پزی و قلیان‌کشی ایده‌آل است.

نتیجه‌گیری

زغال نقشی مهم در تاریخ بشر ایفا کرده است. از گرمای خانه‌ها تا چرخ‌های صنعت، زغال در طول سال‌ها منبع انرژی و سوخت ارزشمندی بوده است. با وجود چالش‌های زیست‌محیطی مرتبط با استفاده از زغال، تلاش برای استفاده پایدار و مسئولانه از این ماده ارزشمند ضروری است. با همدیگر آمار و دانستی‌ های زغال را بررسی کردیم، امیدوارم که از خواندن این مقاله لذت برده باشید.

**برای خرید عمده زغال فشرده قلیانی و کبابی همین حالا  با ما تماس بگیرید**

---

زغال خاک اره‌ای چیست؟

---